Günabad Mescid-i Cuması

İran Günabad 11,12. Yüzyıl

Mescidi Cami-i Gunabad, Günabad Camii, Mescid-i Gasabe ŞehirOlarak da bilinir.
Dönemi

Selçuklu-Harzemşah-Kaçar.

Yapım Yılı

1212

Özellikler

Yapı Selçuklu-Harzemşahlar ve Kaçar döneminin izlerini taşımaktadır. Depremler sırasında hasar gören yapı, daha sonra yeniden inşa edilmiştir.

Cami tamamen tuğladan inşa edilmiştir. Yapının iç kısmı ve eyvanlarda stuko kaplamalar görülür. Yapının kuzeydoğusunda bulunan girişin yapıya Kaçar Hanedanlığı zamanında ilave edilmiş olabileceği düşünülmektedir.

Güney eyvanında terrakota süslemelerin dışında polychrome teknikte yapılmış küçük çini parçaları da görülür. Bunlar yapıya daha sonraki dönemlerde eklenmiş olmalıdır. Benzer tarzdaki süslemeler kuzey eyvanında da görülür.

Cami ortada bulunan geniş bir avluya kuzey ve güneyden bakan iki eyvanlı bir planda inşa edilmiştir. Yapının kuzeydoğu ve güneydoğu köşelerinde iki girişi bulunur. Kuzeydoğudaki giriş doğrudan avluya bir koridor ile bağlanır. Mihrabın bulunduğu ana eyvan avlu duvarının güney cephesi boyunca uzanır. Eyvanın dış yüzünde terakota kaplamalara yer verilmiştir. Eyvan tonozunun içinde sivri kemerli küçük kaburga bağlantıları bulunur. Mihrap önündeki kare planlı kubbeli oda güney eyvanına bitiştirilmiştir.

Kuzeyde bulunan eyvan diğerine göre daha küçük ölçülerde yapılmıştır. Eyvanın üzeri iki merkezli sivri bir tonozla kapatılmıştır. Kuzey eyvanın dış yüzünde terakota kaplama plakalar görülür. Bunlar daha çok geometrik karakterli süslemelerdir. Yapının dışında eyvan duvarlarının üzerinde iki minare kalıntısı da bulunur. Minareler, deprem sırasında tahrip olmuş olmalıdır.

Yedi destek sırasından oluşan harim, avlunun doğu cephesi boyunca devam eder. Avlunun batı cephesi revaklarla bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümlerin üzeri küçük kubbelerle örtülüdür.

Stuko mihrap nişi yarım sekizgen planlıdır. Mihrap yüzeyi geometrik, bitkisel ve rumi karakterli motiflerle süslenmiştir. Süslemeler arasında küfı yazı kuşakları da görülür. önceki döneme ait mihrabın kalıntıları doğudaki bölümün kıble duvarı üzerinde tespit edilmiştir.

Avluya bakan revaklar ahşap kapılarla kapatılmıştır. Taç kapı kemerinin altında Selçuklu Dönemi'ne tarihlenen Küfı kitabenin üzeri daha sonraları sıvanarak kapatılmıştır.

Kaynakça

Khaniki, R.L., "Gunabad: khastgatH hamasah'ha-yi panhan", Tehran, Sazmalli Miras­ i Farhangii Kishvar, Mu'avanat-i Mu'arrifi va Amuzish, ldaratH Kull-i Amuzish, lntisharat va Tavlidat Farhangi, s. 44-52, 2004. "Tabandah, Sultan Husayn", 1969 ar 1970. Tarikh va jughrafH Gunabad. Tehran. Sazman-i Cha Danishgah, 47, s.86-92. Zamani, A., "Gunabad, pir-i-i tarikh", Gunabad, Nashr Mazandiz, 1994 ar 1995.

Konum
İran
Günabad
Fotoğraflar