AHİ EVRAN ZAVİYESİ

Melikgazi İlçesi Taceddin Veli Mahallesi’nde ve Talas Caddesi üzerindedir. Yakın tarihlere kadar harabe halinde ve beden duvarlarına bitişik olarak inşa edilmiş konutların arasında kalarak tahrip olan eser, 1990’lı yıllardan itibaren şehrin bu kesiminde yapılan yıkım çalışmalarından sonra açığa çıkartılarak planı tespit edilebilmiş; 1994-1995 yıllarında aslî haline uygun olmayan ağır bir onarımdan geçirilmiştir.

Kuzey-batı güney-doğu yönünde uzanan kareye yakın dikdörtgen planlı bir oturum alanı üzerine inşa edilmiş olan yapının, orta avlulu ve dört eyvanlı bir plan şemasına sahip olduğu anlaşılmaktadır. Yapının merkezindeki alan, bir rekonstrüksiyon uygulaması halinde, onarımdan sonra kubbeyle örtülmüş olup, aksiyal yönlerde merkeze açılan mekânlar da sivri beşik tonozla örtülü birer eyvan halinde tamamlanmış; haç planlı düzenlemenin köşelerindeki odalar ise dikdörtgen planlı ve sivri beşik tonozlu mekânlar halinde düzenlenmiştir.

Yapının içinde gerçekleştirilen temizlik çalışmaları sırasında turkuaz sırlı levha çinilerin bulunduğu bilinmektedir. Onarım sırasında yapının cepheleri düzgün kesme taşla kaplandığı gibi, merkezî alanı örten kubbesi de, taş kaplama piramidal bir külâhla vurgulanmıştır. İç mekândaki eyvan kemerleri, kubbe eteği, kapı ve pencere söveleri kesme taş, duvar yüzeyleri ve kubbe içi ise sıvalıdır.

Yapı, hâlihazırda “Esnaf ve Sanatkârlar Müzesi” olarak kullanılmaktadır. Kitâbesi bulunmayan yapı, Ahi Evren ile ilişkilendirilerek, bir Ahi Zâviyesi olarak 13. yüzyıla tarihlendirilir.